Bij tics heb je last van meestal herhaaldelijk zich plotseling voordoende karakteristieke bewegingen of het ongewild produceren van soms bizarre geluiden via je mond, neus of diep vanuit je keel. Ze overkomen je zonder dat je er invloed op kan hebben. Daarnaast kan je ook last hebben van ongewild steeds terugkerende storende beelden b.v. zo, dat je bij iedereen die je ziet of aan wie je denkt je automatisch je die persoon ook voorstelt zonder kleding, al of niet in bepaalde houdingen, zoals zittend op het toilet, of met een lachwekkend cartoonachtig gezicht. In dat geval heb je een cognitieve tic, evenals wanneer je steeds maar weer bepaalde dingen moet denken, soms in combinatie met beelden die je met begeleidende gedachten ‘moet’ nalopen door te benoemen wat je ziet bv. als je een gezicht ziet snel voor je zelf ‘zeggen’ voorhoofd, ogen , neus, mond, oren etc., alsof je ‘t beeld gedetailleerd moet afchecken. Of je ‘moet’ woorden bedenken die met een bepaalde letter beginnen of tot een bepaalde categorie behoren.
Gecombineerd met dwang komt het ook tot hardop of zelfs heel luid uitspreken daarvan. Veel mensen kennen dit als Gilles de la Tourette, al is daarvan de definiëring veelomvattender. Bij dat syndroom moeten minstens twee bewegingstics en één geluidstic voorkomen (die niet per sé hoeven samen te vallen), en dat gedurende langer dan een jaar, terwijl geen neurologische oorzaken aantoonbaar zijn. Ik noemde al het alsmaar geluiden maken zoals: kuchen of keelschrapen, brommen, tongbewegingen, smakken en klakken met de tong valt, dat alléén is onvoldoende om het te benoemen als Gilles de la Tourette syndroom. Met dat gedrag vestig je wel erg de aandacht op je, maar het valt toch onder de ‘gewone’ tics.
Bewegingstics vallen (naast te pas en te onpas luid uitgesproken ‘als scheldwoorden en schuttingtaal klinkende’ uitingen) het meest op, zoals het knipperen met je ogen, toeknijpen van één of beide ogen, schudden met je hoofd of het maken van onwillekeurige bewegingen van je gezichtsspieren zoals trekken met je mondhoek en langdurig fronsen van je voorhoofd. Ook het maken van kleine sprongetjes en soms heftig schoksgewijs bewegen van benen, handen en schouders (schokschouderen) vallen onder de bewegingstics, evenals zich frequent herhalende gewoontegebaren (je achter je oor krabben, je neuspunt aanraken). ‘t Zijn slechts voorbeelden, eigenlijk is zowel bij de bewegingstics als bij de geluidstics alles mogelijk
Soms lijkt het of je meer last hebt van tics als je gespannen bent, maar bij anderen (of soms ook wel bij jezelf) zie je het juist meer als ze ontspannen zijn. Ook komt het bij één persoon voor onder beide genoemde omstandigheden, maar niet altijd, alsof de situatie geen rol speelt. Er is nog veel onduidelijk. Aangenomen wordt dat erfelijkheid een rol speelt en de conditie van de nog ongeboren foetus schijnt van belang te zijn. Veel kinderen hebben een tijdje last van tics, die meestal ook vanzelf weer verdwijnen.
Aangezien ongewenste gewoonten zoals bv. snurken, tandenknarsen, neuspeuteren of nagelbijten grotendeels onbewust verlopen is ook hier hypnotherapie toepasbaar, in elk geval het proberen waard. Ook technieken als werken met delen en NLP zijn hier goed bruikbaar.Vanwege het emotionele aspect kan ook EFT verbetering geven. En als de heftigheid of de frequentie van de tics zelf niet beïnvloedbaar blijken te zijn, maar je er wel last van hebt door gevoelens van schaamte en verminderd zelfvertrouwen, is dat aspect van het geheel zeker voor verbetering vatbaar.
